1941-жылы    факультеттик терапия кафедрасынын алдында кургак учук боюнча доценттик курс уюшулган  башчысы – профессор Вольский М.Е. болгон.(сүрөт 1)

1957–1959-жылдары доценттик курсту  м.и.к.  Просвирнов К.П. алып барган;

-1959–1960- жылдары фтизиатрия кафедрасын ассистент, м.и.к. Фукс Петр Михайлович башкарган (сүрөт2)

-1960–1963- жылдары кафедраны белгилүү окумуштуу жана кургак учукка каршы кызматтын уюштуруучусу, профессор Незлин Соломон Ефимович башкарган;

1957-1959- жылдары доценттик курс ачылып аны м.и.к., Просвирнов К.П. башкарган; (сүрөт3)

1959-жылы  доценттик курс жабылып фтизиатрия кафедрасы түзүлгөн. Кафедраны Фукс Петр Михайлович жетектеген 

1960 – 1963- жылдары кафедраны белгилуу окумуштуу жана кургак учукка каршы курошуу борборунун негиздоочусу, СССРдин ССМ карашуу илимий изилдөөчү профессор Незлин Соломон Ефимович башкарган (фото 3). Ошол убактан баштап кафедра кызматкерлери курагк учукка каршы курошуу борборунда иштеген кызматкерлер менен биргеликте дарылоо жана кенеш беруу кызматтарын активдуу корсото башташкан. Бул убакта КУКИИИ Нишанов К.Н. жетектеген. Илим боюнча орун басар Балтабаев К.Б. болгон. (сүрөт 4, 5)

1957-жылы Кургак учукка каршы күрөшүү институтту түптөлгөн (сүрөт6)

-1974–1986- жана  2004–2013- жылдары кафедранын башында доцент Асамбаев Абдыкадыр Асамбаевич турган.

Кафедранын доценттери - Субанбеков Мырзабек Джылтырович, Третьяков А.С., Френкель Р.М., Зубарева В.Я., Исхакова М.А., Кашенов Т.К.; Сүрөт 7

Кафедра кызматкерлери тарабынан баардык факультеттер боюнча программалар иштелип чыгып. Туберкулез циклы боюнча сабактар өттүлө баштаган. Ошондой эле 1960-1970-жылдары биринчилерден болуп илимий-изилдөө иш чаралары «студеттер арасында кантип кургак учукту алдын алуу» « тоолу райондордогу калк арасында силикоздун жана конисиликоздун өрчүшүү, өзгөчөлүгү» боюнча. Ушул эле жылдары  кафедранын ассистенттери, доценттери Субанбеков М.Д., Третьяков А.С., Френкель Р.М., Зубарева В.Я., Исхакова М.А., Кашенов Т.К. өсүп жетилген. Кафедранын базасында  «Работоспособность пациентов с фиброзно-кавернозным туберкулезом» – ассистент М.А. Исхакова. «Особенности туберкулеза дыхательной системы у детей и подростков в условиях высокогорья» - ассистент Субанбеков М. Д. :;.; «Использование коллапсотерапии при туберкулезе органов дыхания» – ассистент Зубарева В.Я., доцент Третьяков А.С.; «Комплексное лечение туберкулеза» доцент Асанбаев А.А., Френкель Е.М. кандидаттык диссертацияларын жакташкан.

ССМ жана куогак учукка каршу күрөөшүү институт биргеликте фтизиатрия боюнча дипломдон кийинки адистерди даярдоо курстары иштелип чыккан. Биринчи жолу терапевт, инфекционисть, рентген дарыгерлери учун фтизиатрия аталышында циклдар ачылган. Ал циклды  проф. Е.А. Финкель., М.И. Китаев., д.м.н. Г.В. Хитрина., илимий кызматкерлер: Б.Л. Кибрик., В.Л. Морозов., П.И. Лиморев., Д.И. Покотило., Л.А. Горелкин и др., ошол убактагы директор: доц. У.Б. Абаков., к.м.н. В.А. Петросянс

1994 -2004 жыылдардагы кафедра башчысы д. м. н., профессор Алишеров Автандил Шермаматович, ошол эле убакта ТККИИИ директору, кийинчерээк Улукттук фтизиатрия борбору наамын алган. Сүрөт 9

90-жылдырдын акырында СССР жоюлганда, республикада дары дармек талаш-тартыш болуп, миграция күчөп, өз убагында кургак учукту аныктап дарылоо дагы каражат тартыштыгынан кыйынга турган. Булардын баары Республикадагы кургак учуктун өсүүшүнө алып келген.   Профессор Алишеров А.Ш. биринчилерден болуп чет олколук инвесторлорду кургак учук көйгөйүн чечүүгө жардамга чакырган.  Алишеров А.Ш.   «Туберкулез – I» 1996–2000-жж; «Туберкулез - II» 2001–2005-жж; Туберкулез - III» 2006 – 2010-жж. улукттук праграммаларды иштеп чыккан. Андан ары «Туберкулез – IV» 2011–2016-жж; «Туберкулез – V» 2012–2017-жж; «Туберкулез – VI» 2017–2022-жж. Болуп ушул күнгө чейин уланып келет. ДССУ тарабынан кургак учукка каршы курөшүү  «DOTS», «DOTS+» программалары сунушталган.

-.   

2013–2015- жылдары кафедраны м.и.д.  Кадыров Абдуллаат Саматович, азыркы учурда  КР ССМ ФУБ директору. Азыркы учурда кафедра ассистентери илимий-изилдоо иштерин активдүү жүргүзүп кургак учуктун баардык турун аныктып- дарылап келишет.

Сүрөт 11. Ортодо профессор м.и.д., Кадыров А.С. жана м.и.к. Турдумамбетова Г.К., КГМАнын дарылоо иши факультеттинин 5 курс студенттери менен

- 2015-жылдан бери   кафедраны  доцент м.и.к., Турдумамбетова Гульнура Кенешбековна башкарып келе жатат.

2015- жылдан кафедраны доцент м.и.к., Турдумамбетова Гульнура Кенешбековна ушул күнгө чейин жетектеп келет. Азыркы учурда кафедра ассистенттери илимий-изилдөө иштери кургак учуктун дарыларга туруктуу түрлөрүн аныктоого, дарылоого активдүү катышып келишет.

сүрөт 12 (солдон оӊго). Асс. Гончарова О.С., окуу бөлүм башчы Ахметова Р.Х., доц., ардактуу врач Субанбеков М.Д., улук лаб.. Колесникова З.С., каф. башчысы Турдумамбетова Г.К., асс. Байтелиева А.К., асс. Өмүралиева Г.Ө   жана «фтизиатрия» адистиги баюнча ординаторлор..

Солдон оңго: ассистент Гончарова О.С.,   кафедранын окуу иштер боюнча башчысы

Ахметова Р.Х., доцент, эмгеги сиңген дарыгер -фтизиопедиатр Субанбеков М.Д, башкы лаборант Колесникова З.С., кафедра башчысы, доц.Турдумамбетова Г.К., ассистенттер - Байтелиева А.К., Омуралиева Г.О.

Фтизиатриянын Улуттук борборунун фтизиатриялык коому,

 КММА, КММИОУБ, КРСУнун жамааты менен бирге

«Фтизиатрия» №1дарылоо иши факультети; 5 курс

«Фтизиатрия» №2 дарылоо иш факультети; 5 курс

«Фтизиатрия» Англис тилинде окутулуучу дарылоо иши факультети №1; 4-курс

«Фтизиатрия» Англис тилинде окутулуучу дарылоо иши факультети №2; 4-курс

«Фтизиатрия» Стоматология; 4-курс

«Фтизиатрия» Медициналык алдын алуу иши факультети; 4-курс

• 1960–1970 Фтизиатрия кафедрасынын базасында биринчи жолу Кыргызстандын студенттери арасында кургак учуктун алдын алуу, тоолуу аймактардын тургундарынын силикоз, силикотуберкулез жана кониотуберкулез оорусунун жүрүшүнүн өзгөчөлүктөрү боюнча илимий-изилдөө иштери жүргүзүлө баштады.
• 1970–1980 «Айыл тургундарынын кургак учук оорусуна шектенүү», «Кургак учуктун кайталанышы», «Кургак учук жана алкоголизм» (Т.Ч.Чубаков, К.Р.Маматов), «Балдар арасындагы кургак учуктун өзгөчөлүктөрү жана өспүрүмдөр» (доцент М.Д. Субанбеков, ассистент Р.Ш. Галиева, Л.К. Наматбекова), «Дем алуу органдарынын кургак учукунун иммундук терапиясы» (А.А. Асамбаев., Р.М. Френкель).
• доцент Субанбеков М.Д. Республикада биринчилерден болуп «Дени сак жана кургак учук менен ооруган балдардын дем алуусунун жана газ алмашуунун езгечелуктерун» ар кандай климаттык шарттарда изилдеген.
• 1996–2010 Профессор Алишеров А.Ш. кургак учукту аныктоо, алдын алуу жана дарылоо чөйрөсүндөгү курч көйгөйлөрдү чечүүгө жардам берүү үчүн биринчилерден болуп чет элдик инвесторлорду тарта баштады жана 1996–2000-жылдары Улуттук кургак учукка каршы I программасын иштеп чыгуунун жана ишке ашыруунун демилгечиси болгон; «Кургак учук – II» 2001–2005; Кургак учук –I II” 2006–2010
• 1999–2007 кафедранын кызматкерлери «Туберкулиндик диагностика. Студенттер арасында кургак учук оорусун аныктоо. Бөлүмдүн кызматкерлери тарабынан 1998-2000-жылдары жүргүзүлгөн 4 миңге жакын проба Манту тесттерине (туберкулиндик диагностика) баа берилди. Кыргыз Республикасынын 4 университетинин кенже курстары арасында (КММА, КТУ, КМУ, КУАУ). Изилдөө иштеринин жыйынтыгы боюнча кандидаттык диссертация жакталган. Федорова С.В. (2008), 19 илимий макала жана 1 методикалык сунуш басылган.
• 2002–2011 Кафедранын кызматкерлери башка илимий изилдөөлөр менен бирге кургак учуктун өзгөчө учурларда башка оорулар менен, атап айтканда кант диабети менен айкалышында проблемаларын изилдөөнүн үстүндө иштеп жатышат. Изилдөөнүн жыйынтыгы боюнча кандидаттык диссертация жакталды. Турдумамбетова Г.К. (2011) Жакынкы жана алыскы чет өлкөлөрдө жарыяланган 16 макала, 1 методикалык сунуштама.
• 2012-жылдан бери бөлүмдүн кызматкерлери кургак учуктун ВИЧ-инфекциясы менен айкалышкан кургак учуктун, кургак учуктун өпкөдөн тышкаркы локализациясынын көрүнүштөрүнүн, латенттик кургак учук инфекциясынын жана Кыргыз Республикасынын мигранттарынын көйгөйлөрүнүн илимий багытында иштеп келишет.
• 2016-жылы кафедрада “STOP-TB” изилдөө тобу уюштурулган. Илимий ийримдин студенттери менен кургак учук, анын алдын алуу, стигма жана дискриминация маселелери боюнча билим берүү жана маалыматтык иш-чаралар өткөрүлүүдө.
• 2015–2019 Фтизиатрия кафедрасынын кызматкерлери жекече жана авторлоштукта Кыргыз Республикасынын, алыскы жана жакынкы чет мамлекеттердин журналдарына.иштеп чыгуучулар тобунда 21 макала жарыялашкан. ”, дары-дармектерге сезгичтиги сакталган кургак учукту дарылоо жана туруктуу кургак учукту дарылоо боюнча клиникалык колдонмолорду жана «Клинического протокола по детскому ТБ», «Менеджменту МЛУ ТБ», протоколдорду кароочу катары иш алып барган.
• 2019-жылдан бүгүнкү күнгө чейин кафедра кургак учуктун жашыруун түрүн изилдөө багытында иш алып барууда, анын жыйынтыгы боюнча «Диагностика и профилактика латентной туберкулезной инфекции в КР»деген темада кандидаттык диссертациясын коргоо пландаштырылууда.
• Дары-дармекке туруктуу кургак учукту дарылоо үчүн жаңы препараттар боюнча Кыргыз Республикасынын протоколдорун ишке ашыруу боюнча иштер жүргүзүлүп, баштапкы медициналык-санитардык жардамдын деңгээлинде кургак учукту өз убагында аныктоо жана диагностикалоо боюнча жеке медициналык борборлор менен иш жүргүзүлүүдө.
• 2020-жылдан бери Кыргыз Республикасынын Саламаттык сактоо министрлиги саламаттыкты сактоонун бардык деңгээлдеринин башка адистери менен биргеликте коронавирустук инфекция, коронавирустук инфекциянын кургак учук менен айкалышы жаатында илимий изилдөөлөрдү жүргүзүп келет.

ССМнин астындагы Улуттук фтизиатрия борбору. Бишкек шаары Ахунбев 90 А көчөсү.

Бишкек шаардык кургак учукка каршы курошуу ооруканасы. Бишкек шаары  Элебесов 221 көчөсү.

Ресубликалык кургак учукка каршы күрөшүү оорукана “Кара-Балта”. Кара-Балта шаары Кырбаева 1 көчөсү.

5 курс  «дарылоо иши», «педиатрия» факультетери, 4-курс «медициналык алдын алуу иши», «стоматология»  факульттери учун «Фтизиатрия» дисциплинасынан жана тандоо курстары (электив) окутулат.

Ошондой эле, жогоруда аталган дисциплиналар “англис тилинде окутулуучу дарылоо иши”факультетине  англис тилинде, кафедранын кызматкерлери тарабынан  4-курсунун студенттерине англис тилинде окутулат.

 Окуу үчүн, кафедра тарабынан иштелип чыккан Окуу-методикалык комплекси окуу куралдарынын/сунуштардын, көрсөтмө куралдардын, стенддердин, презентациялардын, тарбиялык видео роликтердин колдонулупокутулат.

Лекциялар жана практикалык сабактар ​​Кыргыз Республикасында кабыл алынган заманбап Улуттук клиникалык протоколдордун жана колдонмолордун талаптарын эске алуу менен ДСУ сунуштаган жаңы маалыматтарды колдонуу менен интерактивдүү түрдө өткөрүлөт.

Студенттер клиникалык көндүмдөрүн КММАнын Клиникалык көндүмдөр борборунда бекемдешүүдө. И.К. Ахунбаевге жана Кыргыз Республикасынын Саламаттык сактоо министрлигине караштуу Улуттук фтизиатрия борборунун бөлүмдөрүндө, шаардык кургак учукка каршы клиникалык ооруканасында, Кара-Балта шаарындагы Республикалык кургак учукка каршы ооруканасында (ушул кургак учукка каршы мекемелер менен келишимдер түзүлгөн). КММА менен).

Бөлүмдө «STOP TB» тобу иш алып барат.